5.01.2010 666 альбомов белорусской судьбы. Kryvakryz (крывакрыж) - 2009 "Малiтвы вайны" (Юрий Романов)

Листать предыдущие материалы уголовного дела №666

- Национализм - это проявление слабости нации, а не ее силы. Заражаются национализмом по большей части слабые народы.

Уступ. РНО (Роскошь нечеловеческого общения)

цу) Есть мнение: "Похоже на то, что аффтар считает, что вся рок-лирика должна быть поэзией, как минимум, уровня Йейтса. К счастью, в прогрессив роке, да и вообще в роке, за некоторым исключением, слова - всего лишь один из атрибутов музыки. Могут не нести абсолютно никакого смысла".
На эту темку я уже высказывался. Но почему не повториться. Это ж мать учения, а?
Я НЕ считаю, что в рокенролле тексты должны быть поэтическими эверестами да пиками коммунизма. Как кто-то заметил, "Давай!" или "Fuck off!" уже вполне рокенролльный текст. И, ДА, стиль в изрядном смысле ОПРЕДЕЛЯЕТ, каким быть массиву текста количественно и качественно: что положено Юпитеру-прогрессивщику, не положено быку-панку. НО!

Билят! СЛОВА НЕ МОГУТ БЫТЬ АТРИБУТОМ МУЗЫКИ! Ибаста!

Ну - КАК с этим спорить - речь идет НЕ о музыке, а О ПЕСНЯХ! Вот, вагнеровский "Полет валькирий", например, равелевское "Болеро", шопеновский "Похоронный марш" - МУЗЫКА. А хоть "В трусиках красных" Серебряной Свадьбы, хоть "Tiger" ZombieZoo - ПЕСНЯ! Как ни верти! И я все время говорю О ПЕСНЯХ. В которых, бесспорно, есть та или иная музыка. Но, как бы глупо это ни звучало, СЛОВА из них НЕ выкинешь. И слова, конечно, МОГУТ не нести никакого смысла, но НЕ ДОЛЖНЫ!
Шпаковский схохмил: "Для меня музыка - всего лишь один из атрибутов текста". Замечательно. Не зачот даже, экзамен автоматом. Если хотите, можете считать это шуткой. Но в данном случае это не важно. Другое дело, что...

йя) ...что с текстами? Возьму для примера такой фактик.
Некоторые чересчур "сьвядомыя" и "национальнопродвинутые" господа считают: если местная группа поет НЕ на белорусском, а на русском языке, то эта группа - НЕ белорусская. (Любопытно, они считают ТАК ЖЕ, когда речь идет об английском?) Ход их мыслей мне понятен.
К чему это? К тому, чтобы обозначить, что происходит внутри, когда я слышу местную группу, которая поет по-русски, белорусски, английски, немецки итэдэитэпэ. Нет, для меня группа в зависимости от языка песни НЕ становится русской, белорусской или английской. НО! Группы, которые поют на родных для меня, пусть в неравной степени, русском и белорусском, ЛЕЖАТ В ОДНОЙ КОРОБОЧКЕ что ли. А группы, которые поют на неродных - В ДРУГОЙ.

Причем в первом случае в коробочке с Глюками, Сердцем Дурака, Петлей Пристрастия, Deviation нежнолюбимый Stooges НЕ ЛЕЖИТ. Покоится не В, но рядом.
А вот во второй "коробочке" - вместе с ZZ, тубсами, йебриками, прочими англоязычными - Stooges как раз-таки ЛЕЖИТ. Это не прихоть, непроизвольно.
И не важно в данном случае, что русско- и белорусскоязычные мне, нет, не БЫЛИ, но СДЕЛАЛИСЬ милее. Так вышло: они мне давно ДАЮТ больше, чем западные. От тех я тащусь, отдыхаю, заряжаюсь, увлекаюсь, умиляюсь, плююсь... А с этими, ой, если угодно - "живу и умираю".
Важно, что - давно пытаюсь объяснить - моя внутренняя расстановка англоязычных происходит, НЕ МОЖЕТ не происходить на, выразимся так, "единой лесенке". Это не значит, что на этой "лесенке" наша группа не может стоять выше, чем тамошняя. Может. Но вот ZZ рядом с King Crimson или Yes НЕ СТОЯТ, поскольку коллектив этот даже не вторичный, а третичный или четверичный, хехе.
Ну, до следующего повторения?

ык) Каждая нация насмехается над другой, и все они в одинаковой мере правы...
Убогий человечек, не имеющий ничего, чем бы он мог гордиться, хватается за единственно возможное и гордится нацией, к которой он принадлежит... В национальном характере мало хороших черт: ведь субъектом его является толпа.
Артур ШОПЕНГАУЭР dixit.

Ну, об убогости и гордости?

Вось й Алег Клiмау "дастау па пыску". Цi лепей будьзе "атрымау па мардасах"? Меу неасьцярожнасьць выказаць меркаваньне наконт... ЧАГО? Карацей, выказауся, а яму - "не разумееш ты, дубина, истории ответственный момент". Выключна пра iдэалёгiю, бач ты яго! А дьзе ж пра МУЗЫКУ? Добра, пачнем з музыкi.

Форма.

- Я говорю "Ленин"... эээ, говорю "Крывакрыж", подразумеваю - Музыка. Я говорю "музыка", прибавляю - "неоклассика". Я говорю "неоклассика", вопрошаю грозно: "А цi чуу ты гэткiя гурты, як Rome цi Von Thronstahl?!?!"
А калi ён ня чуу? Дык "не можно сметь своё суждение иметь"?!

Можна на гэтае сказаць: спадарства, ня трэба гэтак сур'ёзна ставiцца да вызначэньня "эксьпэрт"! Ня трэба бяз жартау прымаць правiлы гульнi.
Можна на гэтае адказаць, як у дапатопным анэкдоце: што гэта ты, шаноуны, свайiм кублам пужаеш? А цi чуу ты, прыкладам, Передвижные Хиросимы? Тихий Уголок? Пекин Роу-Роу? Казма-Казма? Кенгуру? Вось! У цябе сваё кубла, у мяне - сваё! Ня трэба пужаць! Мыужопужатыя!
Але Клiмау зрабiуся з цягам часу зусiм лянiвы, нават больш лянiвы, чымсьцi я. Дапаможам яму?

Акрамя вышэйузгаданых гуртоу, ёсьць й больш (сь)вядомыя - Current 93, Death In June, Allerseelen, Sol Invictus, Der Blutharsch... Адных любiу. Iньшыя так, круцiлiся. Былы лiдэр мясцовага гурта МММ - спачатку выпiвоха ды наркаман, потым турэмны вязень, потым цалкам праваслауны, потым зубравец, потым француз - Джэк насiу мне гэных валiзамi. Я паслухмяна слухау. Пакуль аднойчы ня вырашыу, што галоунае, што ёсьць у гэтай музыцы, - нават й ня сум, нудота. А слова "нудота" надта падобнае на йiншае - "нудьзiць". То ж бо - бляваць.
Гэта жарт, гы. Жарты у бок? Добра.
Што агульнага ува Крывакрыжа з узгаданымi гуртамi?

Калi зьвярнуцца да найгранага ды насьпяванага Алесем Мiкусам (дакладней, Мiкусям альбо Мiкушам aka Аляксандрам Мiкалаявым) й паплечнiкамi, дык першае, што кiдаецца у вуха - што... не надта й кiдаецца.

Ну, яно, мо КрКр на самой справе мае дачыненьне да "неаклясыкi". Нудна. Каб ня велiчны АМАЛЬ ШТО гiмн "Крыую услауляйма" ды ня АМАЛЬ ШТО марш "Белы легiён (дуда)", якiя нагадваюць саундтрэк цiто да новага "Терминатора", цiто да новага "Бравого сердца", дык астатняе гучыць вадьзенька, трывiяльна, нецiкава, аднастайна. Ня затрымлiваецца. Ня чапляе. Быццам камарыны пiск панад вухам. Й нават тое лепшае, што ёсьць у альбоме, псуе голас.
Паслухаць больш уважлiва й нават пiльна? Добра!

Калi уважлiва й пiльна, дык болей за усё гэта нагадвае пiянерскую суполку у сярэднiх клясах сярэдняе ж школы. Вунь - сьцяганосец. Вунь - тэй, хто давёу усiм, што можа стукаць па пiянерскiм бубне. Тамака - гарнiст. Вось - пiянэрважатая з скрыпiцай альбо акардэонам. Тут - субтыльны хлапчук за клявiшкамi - старшыня савету дружыны (якога час ад часу пакалочваюць старэйшыя вучнi). Ён шчэ й сьпявае - ломкiм, ужо ня зусiм дьзiцячым, але шчэ й ня дарослым тэнарком. Усё разам - быццам хлопцам й дьзеукам давялi хатняе заданьне прыдумаць ды прасьпяваць песьнi "барацьбы й пратэсту" на прыкладах з тутэйшай гiсторыйi...

Дрэнная асацыяцыя? Недарэчнае? А вось гэткае?
Вайсковы аркестр, трэцi склад, якi не вельмi пiсьменна намагаецца прайграць у пэуным сэньсе клясычныя - "И вновь продолжается бой! И сердцу тревожно в грудиииииииии...". А таксама "что тебе снится, крейсер "Аврора" ("Воiнства"), "орленок, орленок, взлети выше солнца" (Крыую услауляйма) й нават... летку-еньку (напрыканцы Белага легiёну)! А збольшага - палянэзы а-ля Агiньскi (З прошчы) ды пахаронныя маршы а-ля Шапэн.

Ёсьць й шчэ параунаньнi.
...Габрэйскi хлопчык, ушчэнт прыгнечаны татай-маткай...
...У "салоне" - шляхцiц ды шляхяцянка - зьдьзекваюцца з iнструмэнтау...

Не, шаноуныя! Дарк-вэйв цiто дарк-фольк гучыць йiнакш. Гiмны й маршы таксама. З гэткiмi маршамi ворагi могуць спаць у шапку. Хочацца маршау? Ня трэба далёка хадзiць, паслухайце Казму-Казму з Харкава. Вось там маршы. Фантмэн ляпае па "палкавым бубне" мякькiмi калатушкамi (як яны завуцца?). А трэскат пiянерскага, "працоунага" - гэта ад злога - цiто расейскага Пятра Першага, цiто немцау якiх...
Слухай лепей Deviation альбо Чырвоным Па Белым альбо Глюкi. Там гiмнау ды маршау паболей. Сапраудных. А гэтыя "гiмны" - для гiмнастау.

Зьмест.

- Ня можа быць анi патрыятычнага мастацтва, анi патрыятычнае навукi.
Гэта ня я. Гэта Гётэ. Але ж увесь час у тым цi йiньшым мейсцы знаходьзiцца нехта, хто лiчыць iнакш. Як у кiнастужцы "Чародеи" - "каждый заблуждается в меру собственных способностей". Наша крайiна нараджае адьзiн гэткi яскравы прыклад за адным. Вось й КрКр...

Зважай! Стаяць, калi з табой пан размауляе! Цi ужо забыуся на прозьвiшча "Раманау"?! Бачу: неееее. Павiнен азадак гаспадара памятаць! Слухаць ды занатоуваць! Прыйду - праверу!
Ня падабаецца? Добра, можам паразмауляць й iнакш.
Вось што я, лысаватая, але "белокурая бестия" табе, недачалавеку, скажу:
- Du, minderwertiges Vieh! Achtung! Stramm stehen und zuhoeren!

Ну, так, зразумела, гэта йiзноу-ткi змрочныя жарты.
Я - хрысьцьянiн. Малюся за сяброу й за ворагау. Няхай Гаспадар судьзiць ня чалавека, але ягоныя грахi. Грахоу жа крывiцкiх, цiто расейских няма... Як казау Апостал Павал, "цi маем мы перавагу перад iньшымi? Анi! Бо мы ужо давялi, што як йудзей, гэтак жа й эльлiн, усе пад грахом".

Гэта ува Караткевiча было, калi ня памыляюся, - "дзякуй Богу, што Ён беларусам рогi не дау, каб бадацца"? Дау, дау пэунай колькасьцi! Толькi вось з рогамi бываюць альбо жывёлы, альбо... самi ведаеце, хто. Вожкацца ж зь першымi, тым болей, з другiм - фэ! Мавэтон!

Апошнiм часам сярод спадароу з рогамi зьявiлiся новыя нацыяналiсты, то ж бо - нэанацысты. Якiя уцямiлi, што за назоу "Беларусь" мы у значнай ступенi павiнны дьзякаваць бальшавiкам ды савецкай уладьзе. Вось й вырашылi палезьцi глыбей, да Лiтвы. Але ж й тут нявыкрутка: лiтоуцы з нашае агульнае Лiтвы хуценька зладьзiлi уласную Летуву. Вось й давялося адшукаць шчэ глыбейшыя карэньчыкi - Крыую. Вось, Мiкусь ды КрКр - з тамтэйшых.

...Панад усiм лётае наш паганскi бог Зьмей.
Крыху нiжэй лунаюць сьцягi, на якiх, так бы мовiць, запаветы дьзядоу.
Пад сьцягамi крочыць Белы легiён.
Куды? На Маскву, вядома ж. "Москву спалi й размовам канец!"
Па вайне зноуку будуць нашыя Твер, Смаленск, Бранск.
Вайна! Няхай у апошняй бойцы, у Рагнароку, загiнуць усе - й багi, й героi (начале зь Мiкусям). Алеж тым, хто прыйдьзе пазьней, будьзе ня жыцьцё - рай на зямлi...

Зьмей? Ну, так. Зьмей мае мейсца быць. Вялiiiзны. Й зялёны. Зь йiм тутака нiколi ня развiтвалiся.

Дьзяды? Мае, напрыклад, - адьзiн быу НКВДьзiстам, другi быу рэпрэсаваны й памёр. Прадьзед - герой грамадьзянскай, узнагарода - у абласным музэi...
Карацей, калi "легiянеры" гавораць "дьзяды", дык маюць на увазе ня дьзядоу, а "дьзяяядоооу".

Белы легiён? Ага, зразумелi ужо: мне зь "белымi", як той казау, "не по пути". Таму што я - анiяк ня белы, анi па жыцьцi, анi па перакананьнях. Я цiто чырвоны, цiто чорны... О! Чорна-чырвоны! Здарова, Крапоткiн ды Махно! Цалкам згодны, Бацька Анёл; "Бi белых ажно пакуль ня пачырванеюць!"

На Маскву? Ну, тэж уся Расея вялiкi, нават вялiiiзны дьзякуй скажа таму, хто яе, як Банапартэ, спалiць. Вавiлён, мейсца усiх сьмяротных грахоу. Алеж цi дастаткова даугiя рукi? Га? Калi улiчыць, што над Москвай (альбо недьзе побач) - Сьвяты Гэоргiй. Блiзкi, блiжэй ня бывае родьзiч нашага Сьвятога Юрыя - тэй жа сьвяты. Цi здолее Зьмей супраць яго? Дурное пытаньне: каго ж Гэоргiй-Юрый тады топча?!
Зь йiньшага боку, Зялёны Зьмей над Расеяй - значна большы й дужэйшы, чымсьцi наш. Не, ня здолеюць "легiянеры" Маскву змагчы...

Вернем "узад" Твер, Смаленск ды Бранск? Вось тут зьяуляецца пытаньне цалкам сурёзнае. А цi ня здраднiкi гэтыя хлопцы-легiянеры?! Цi ня плоцiць йiм нехта, ня дае мзды, гранты там усялякiя? Чаму ня патрабуюць вярнуць Вiльню ды Коуна? Чаму згадьзiлiся, што Кiеу, Чарнiгау - ня нашыя?! Чаму ня намагаюцца анэксаваць Кiшынеу й дапамагчы братам з Малдовы?!?! Урэшце, што там зь Беластокам? Колькi шчэ ён будьзе пад панскiм прыгнётам? Нееее, патыхае на здраду!

Вайна? Рагнарок? Нешта увесь час круцiцца у галаве. Штосьцi дарэчнае... Ааааа, вось, гэта ж зь йiншага менчука Уладьзiмера Арахоускага й ягонага Северного Сияния: "Верю я, война другая будет, злая карнавальная война"! Здаецца, ува усiх "легiянерау" думкi сыходьзяцца.

Крышачку адпачнем. Паслухаем iньшых, болей дасьведчаных, чымсьцi я.

- Нацыя ёсць злучэньне людьзей, якiх злучаюць iлюзiйi аб агульных продках ды агульная нянавiсьць да суседьзяу. У.Iндж.
- Здаровая нацыя гэтак жа ня зауважае сваёй нацыянальнасьцi, як здаровы чалавек - пазваночнiку. Б.Шоу
- Патрыёт ня столькi хоча за што-небудьзь памерцi, колькi некага забiць. Г.Малкiн
- Патрыятызм - упэуненасьць, што твая крайiна лепшая за йiньшыя таму што менавiта ты у ёй нарадьзiуся. Б.Шоу
- Патрыятызм - гэта выбiтнае шаленства. О.Уайльд
- Патрыятызм - апошнi прытулак нягоднiка. С.Джонсан
- Ганарыцца тым, што ты рускi, усё роуна, што ганарыцца тым, што нарадьзiуся ува ауторак. М.Растраповiч
- Патрыятызм - гатоунасьць забiваць й быць забiтым зь нiчога ня вартых нагодау. Б.Рассел
- Патрыятызм - разрушальная, псыхапатычная форма йiдыятызму. Б.Шоу

Ну, гэта было дьзеля расслабону дый каб вы ведалi, што я таксама магу карыстацца Google'м. Вернемся да нашых бараноу.

Знакамiты расейскi, даруйце, пiсьменьнiк Салтыкоу-Шчадрын дауно зауважыу: калi нехта зашмат размауляе аб патрыятызьме, дык напэуна хоча нешта скрасьцi, цiто ужо скрау.
Гэта ня афарызм, рэчаiснасьць, якая тычыцца бадай што усiх "нацыянальна-вызваленьчых" рухау. Не, безумоуна, пачынаецца усё, як кожная, ня толькi нацыянальная рэвалюцыя, з сапрауднасьвядомых, сьветлых, хэ, "змарнаваных" (то ж бо - з марамi). Але большасьць спiць й бачыць, як адсоувае убок "iнтэрнацыянальных" чыноунiкау ды бюракратау на розных узроунях улады, каб заняць йiх мейсца. Й у выпадку перамогi нацрэвалюцыйi хуценька й займае! Можа, как пабудаваць сьветлую будучыню? Так, каб пабудаваць гэную... у адной асобна узятае сям'i!
Й адразу пачынае павялiчвацца колькасьць усялякага кiраунiцтва - мiнiстрау, генэралау, абл- ды гарвыканкамауцау ды йiншых, якiя ня з сошкай, але з лыжкай. Хiба я памыляюся?! Дык, зь якога бадуна ты павiнен караскацца на барыкады дьзеля гэных? "Супрацiу" гэта ня толькi змаганьне супраць йiснуючай дрэннай улады, але й супраць вось гэткай "патэнцыяльнай".

Цяпер крышачку аб тым, чые на самой справе нашчадкi "легiянеры" накшталт Мiкуся. Блiжэй да гiсторыйi?

...Пад час Руска-польскай вайны 1654-1667 гг. ВКЛ страцiла больш за палову свайiх жыхароу...
Спусташальная Пауночная вайна 1700-1721 гг. каштавала Беларусi каля трацiны насельнiцтва. Пасьля тэй вайны самыя буйныя беларускiя гарады ляжалi зруйнаваныя, у шэрагу рэгiёнау гарацкое насельнiцтва было вынiшчана практычна ушчэнт...
...Пад час вайны 1812 года й нашэсьця эурапейскай армiйi начале з Напалеонам Беларусь моцна пацярпела, загiнула вялiкая колькасьць людьзей...
...Першая сусьветная каштавала гэтай зямлi 1 мильёну 200 тысячау жыхароу, чытай пяцiны насельнiцтва.
...Другая сусьветная зьнесла з сабой амаль трацiну жыхароу...
...Сталiнскiя рэпрэсii давялi да скону шчэ 300 тысячау...
Што атрымоуваецца?
А тое!
Бязумоуна, ГЭТАЯ ЗЯМЛЯ мае вялiзную слауную й у большасьцi трагiчную гiсторыю. Але ЯКОЕ ДАЧЫНЕНЬНЕ сёньняшняя РэБэ, ейнае насельнiцтва мае да Крыуйi ды ВКЛ? Анiякага! Што, акрамя гiсторыйi, засталося ад Крыуйi?
Калi ты лiчыш, што войны забiраюць лепшых, дык хто пасьля йiх застауся? Горшыя! Калi ёсьць нейкiя "нашчадкi", дык гэта нашчадкi тых, хто, як тараканы, пераседьзеу усе навалы ува шчылiнах - у дрымучых лясох ды балатах. Альбо нашчадкi здраднiкау, навалачы, калабарантау, пафiгiстау... Й гаварыць, што у гэтых "горшых" засталася моцная нацыянальная сьвядомасьць, гэта, мякка кажучы, перабольшваньне. Хiба ня жыхары гэная зямлi называлi сябе "тутэйшыя", альбо й увогуле гаварылi: "Я - каталiк, я - праваслауны", альбо, як ува Караткевiча, напрыклад, "падняпровец"?!
Дык што засталося? "Памяркоунасьць" засталася. Якая й ёсьць поуная адсутнасьць усялякай, у тым лiку й нацыянальнай сьвядомасьцi.

На мейсца нашчадкау Крыуi-Лiтвы прыйшлi... ды, хто толькi ня прыйшоу!
Вось толькi адна "рысачка". Напачатку 1940-х 41% насельнiцтва Менску былi габрэi! У Гомлi габрэяу было 44%, у Вiцебску - 37%, Бабруйску - 42%, Магiлёве - 34%...
Яшчэ "рысачка"? А колькi цёмнавалосых жыхароу, "гракоу" было у Лiтве? А зараз? Дьзе тыя "бела-русыя"?
Дык, ЧЫЙ ты НАШЧАДАК, Алесь Мiкусь?!

Га, ты "духоуны нашчадак"? Тут самае мейсца для аднае гiсторыйкi з рэчайiснасьцi. Мой знаёмы, даволi вядомы беларускi паэт распавёу.
Прыйшоу ён з войска, з ВДВ, пайшоу працаваць на мэблевую фабрыку. Неузабаве пiць пачау. Аднойчы зразумеу: "Край!" Трэба знайсьцi нейкi стрыжань у жыцьцi, как увогуле зь яго ня сысьцi. Й знайшоу. Так бы мовiць, беларушчыну!
Вось, што такое у рэшце рэштау "духоуны нашчадак". Блага? Анi, ДОБРА! Але ж гэтае - ня з крывi, ня з душы, а з галавы!
Гэтак жа й я магу успомнiць, што маё прозьвiшча - ад "Раман", якое зрабiлася "модным" на нашай зямлi пасьля таго, як нашыя прапрапрапрадьзяды шчыты-шыльды свае на варотах Царграду прыбiлi. Ды й апасьля, як успомню, зладьзiць рух за зварот Стамбула пад нашую руку ды усталяваньня Новай Рымскай Iмперыйi ад акiяну да акiяну! Хiба ня стрыжань?!
А ты можаш "адкапаць" у сябе каранi пауночна- цiто пауднёваамерыканьскiх йiньдьзейцау й змагацца за адраджэньне йiхных старажытных iмперыяу. Альбо... так, ямайскiх растафары зь йiхным лiгалайзам...

Цяпер крыху аб комплексах. Аб крывiчох-лiцьвiнах, маскалях, хахлах ды йiньшых. Аб натуральным жаху, што некаторыя адчуваюць да маскавiтау.

Так, былi часы, калi стваралiся, уздымалiся дый зьнiкалi Iмперыйi. ВКЛ, Польскае каралеуства, Аустра-Венгрыя, Расейская, Германская, Брытанская, Французская, Атаманская... Усе пералiчваць адукаванасьцi, бязумоуна, ня хапае. Тым больш, нам "патрэбная" толькi частка зь йiх.
Iшоу час. Зь йiм iшла свайiм шэрагам гiсторыя. Лiтва ды Польшча прайгралi барацьбу з больш зубастымi Расеяй ды Германiяй. Йiх дьзялiлi ды перадьзельвалi, зьнiшчылi дьзяржаунасьць...
Што тут можна сказаць? На маю думку, толькi тое, што гiсторыя павярнулася ВОСЬ ГЭТКIМ бокам.
Што тут можна зрабiць? Цiто прыняць гiсторыю, цiто намагацца гiстарычнага рэваншу. Так бы мовiць, прадуктыуны - першы шлях. Другi вядьзе толькi да таго, што у арганiзьме разьлiецца жэлч ды заб'е яго.
Што сказаць спадарам рэваншыстам? Тое ж, што гавару, калi нехта з "задужа сьвядомых" расейцау раве, што Расею апанавалi габрэйi, якiя давялi рускiх да жывёльнага стану. Я ня падтрымлiваю гэнага меркаваньня. Але ж, калi гэта на самой справе так, дык рускiя ТАГО ВАРТЫЯ.
Лiцьвiны былi прыгнечаныя ды вынiшчаныя маскавiтамi? Калi элементарна абапiрацца на законы, Боскi ды Дарвiна, робiш выснову: маскавiты былi... дужэйшыя? Больш лiсьлiвыя? Разумнейшыя? Меней цывiлiзаваныя? Больш сквапныя?... Калi падсумаваць усе гэныя й йiньшыя "больш" ды "меньш", атрымоуваецца - БОЛЬШ ЖЫЦЬЦЯЗДОЛЬНЫЯ! "Матери Природе более ценные".
Цi можна у гэтым выпадку песьцiць у сабе нянавiсьць? Можна. Але гэта лiтаральна дурасьць. Таму што перапiсваць гiсторыю значна дурней, чымсьцi, так бы мовiць, жыць у ёй ды будаваць яе. Глядьзець замест будучынi у мiнуушчыну - надаваць свайму жыцьцю фальшывы зьмест, рабiць з сябе, жывога чалавека, здань.

Акрамя гэтай патаснай заувагi, можна казаць ня толькi пра дурасьць, але шчэ й пра палiтычную каньюнктуру. Бо разьвiццё адносiнау з Масквой гэта ж толькi частка нашай гiсторыйi. А куды ж падьзець йiншыя ейныя старонкi? Цалкам "рознакаляровыя" адносiны з Польшчай, Нямеччынай, Украйнай?
...Куды падьзець ня меньш як 300 тысячау беларусау, якiх пад час Другой сусьветнай зьнiшчылi нацыяналiсты-хахлы? Альбо 60 тысячау беларусау, кроу якiх на руках ува польскай Армiйi Краёвай? Альбо тое, што беларускiя вёскi накшталт Хатынi палiлi хахлы ды беларусы?!
А гэта ж толькi нявялiкая й зусiм нядалёкая частка нашай сумеснай гiсторыйi! Было шчэ, калi магилёуцы паклялiся памерцi, але не пусьцiць у горад войскi Радьзiвiла. А расейцау сустрэлi хлебам-сольлю... Было, калi праваслауныя сяляне хапалi паустанцау Калiноускага й прадавалi гэных расейским войскам. А потым атрымалi за гэнае ад царскага ураду пяць тысячау адзнакау!...

Дык што, вайна? З усiмi, адразу цiто па чарзе? Радьзiма альбо скон? Да канчатковае перамогi Вялiкай Крыуйi-Лiтвы - ад Чорнага да Балцкага морау? Цiто, можа, за адьдзяленьне Магiлёву ад Беларусi й пабудову Падняпроускае рэспублiкi?
Ну, штандар вам у рукi!

Давядьзецца у каторы раз нагадаць словы-адказ Маргарэт Тэтчар, калi у яе запыталiся, чаму ува Англiйi няма антысямiтызму, - "таму што англiчане ня лiчаць сябе горшымi за габрэяу!"
Я ня лiчу сябе горшым за маскаля, хахла, габрэя цiто негра. Можа й ня да усiх адчуваю братэрскiя пачуцьцi (шчэ вучуся быць сапраудным хрысцьянiнам), але й нянавiсьцi, пагарды, жаху ня адчуваю, бязумоуна. У мяне шчэ зашмат йiньшых комплексау.
На маю думку, замест таго, каб адрошчваць рогi, лепей было б прыслухацца да выбiтнага расейца Васiля Розанава: "Ня падабаецца, як малюе габрэй, намалюй лепей за яго. Ня падабаецца, як грае на скрыпцы габрэй, зайграй лепей за яго..." й гэтак далей. Тое ж раю рабiць й ува спаборнiцтве з усiмi астатнiмi, тымi ж маскалямi. Калi гэта, канешне, табе патрэбна. Лепей, упэунены... так, аб сваёй душы паразважаць й... так, вучыцца быць хрысьцьянiнам...

Напрыканцы - анiяк ня абмiнуць размовы пра мову. Якая дарэчы... "Старабеларуская пiсьменная мова завецца таксама заходнярускай, стараукрайнскай, рускай, русiнскай..." Але размова ня аб тым.

Безумоуна, што калi некалi беларуская мова й была адьзiнай для усiх тутэйшых, дык было гэта вееельмi дауно.
Яшчэ у позьнiм (раньнiм?) сярэднявеччы шляхта, якой было шмат (?), размауляла пераважна на йiншых мовах - польскай, французскай, так, рускай, а беларускай цуралася, грэбавала ёю як мужыцкай. Ды й потым ня зьвярнулася да "роднай".
А вось значная частка "простых" людьзей зь цягам часу займела роднай ня толькi беларускую. Калi глядьзець з дня сёньняшняга, дык ужо даволi далёкi той час, калi на Беларусi былi ажно чатыры дьзяржауныя мовы - беларуская, габрэйская, польская ды руская. За апошняе стагодьдзе беларуская мова лiчы што два разы рабiлася "няжывой"...
Так, расейскi прыгнёт, савецкая улада, рэпрэсiйi ды усё гэткае. Але ж хiба ува усiм вiнныя рускiя? Хiба ува тутэйшых "белых дамах" сядьзелi й кiравалi ня СВАЕ?
Хиба раскулачвалi ня СВАЕ? Хiба даносы адьзiн на аднаго пiсалi, у патылiцу стралялi ня СВАЕ?! Хiба цэрквы руйнавалi ня СВАЕ?
Альбо хiба у савецкiя часы, год ужо з 40-50-т таму гарацкое насельнiцтва, гэтак жа, як колiшняя шляхта, ня цуралася, ня грэбавала "сельскай" мовай?! Было, было...
Дык цi варта вiнавацiць ува усiм маскаля ды гаварыць аб тым, што беларуская мова - родная для УСIХ, хто зараз жыве на Беларусi? Вядома, не. Й галоунае, у чым я упэунены: калi нехта думае ды размауляе ня па-беларуску, а па-руску, гэтае НЯ робiць чалавека чужынцам, НЯ беларусам!

Тым ня меньш, гэта я ня дьзеля таго, каб нашую мову канчаткова зьнiшчыць, пахаваць ды усталяваць (крыва)крыж. Не. Жыве й хай жыве далей. Нават квiтнее.
Сёньняшнi лад, калi тым, хто гаворыць па-беларуску, часьцяком наддаюць цiто у патылiцу, цiто па дупе, - вычварэнскi, жудасны. Грамадьзяне РэБэ, якiя гэтак робяць, гэтак ставяцца да беларускае мовы, безумоуна, фрыкi, лайно. Анiчога ня вартыя, акрамя чаркi, ну, мо, шчэ й скваркi ды коркi. Змагацца з гэткiмi, за тое, каб йiх паменьшала, - справа ня толькi патрэбная, добрая, але й неабходная. (Нож у сьпiну гэткаму чалавеку? Не, паутаруся, дапамагаць тут павiнна цярпеньне. Трэба паступова "гнуть свою линию", бо грубай фiзычнай сiлай, хуценька, пытаньня ня вырашыць.)
Але ж...
Цi ня лайно тыя, хто лiчыць цябе чалавекам "другой якасьцi" толькi за тое, што ты размауляеш ня па-беларуску? Цi ня фрык тэй, хто робiць зь сябе медыя- ды проста героя толькi таму, што размауляе на Мове?! Тэй, хто вучыць дьзяцей ВЫКЛЮЧНА беларускай ды, мо, шчэ ангельскай мове, таму што "маскалi - пачвары, й мова йiхняя пачварная"?! (Напрыклад, гэтым выхваляуся шаноуны Вiтаут Мартыненка.)

Каб неяк паставiць у гэтым занадта ужо зацягнутым тэксьце шматкроп'е, скажу у тон Высоцкаму: "Я САБЕ ужо усё давёу!"

А што тычыцца нагоды гэтае размовы, гурта Крывакрыж, дык, пераходьзячы на "великодержавный" - чем бы дитя ни тешилось, лишь бы руки на одеяле лежали!
Шаноуны чытач! Навошта табе гэты сонцаварот, якi сам сабе дау назоу "крывы крыж"? Нашмат болей зараз патрэбна калi ня знайсьцi дык шукаць йiньшы - "просты" й сапраудны крыж. Ды й ня толькi патрэбна, але й прыемна. Хоць у гэтым дай веры аутару тэкста.

П.С. Усе памылкi ды апiчаткi, бязумоуна, ёсьць аффтарскiма знакамi.

Продолжение следует...

Читать предыдущие материалы уголовного дела №666